Ιστορία

Ο σκοπός της ΕΕΕΟ, όπως περιγράφεται στο Καταστατικό, είναι η προαγωγή της επιστήμης των Οπωροκηπευτικών και η πνευματική εξύψωση των Μελών της και η ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ τους, με διοργάνωση συνεδριάσεων, διαλέξεων, επιστημονικών συζητήσεων και έκδοση εντύπων με επιστημονικές ανακοινώσεις και άρθρα των Μελών της. Στόχος της ήταν οι δραστηριότητες αυτές να έχουν θετικό αντίκτυπο στη γεωργική παραγωγή. Η ίδρυση της ΕΕΕΟ συνέπεσε με την άνθηση της δενδροκομικής παραγωγής τη δεκαετία του ’60 και των μεγάλων εξαγωγών κυρίως ροδακίνων από το τρίγωνο των νομών Ημαθίας, Πέλλας και Πιερίας και την έναρξη της καλλιέργειας σπαραγγιού στους Γαλατάδες Γιαννιτσών. Τυχαία σύμπτωση ή αμφίπλευρη διαδραστική σχέση? Απάντηση θα μπορούσαν να δώσουν μόνον οι πρωταγωνιστές του κλάδου εκείνης της εποχής. Χαρακτηριστικά ήταν, εκείνη την περίοδο, τα λευκά βαγόνια-ψυγεία που ξεκινούσαν από τους σιδηροδρομικούς σταθμούς της Σκύδρας, Νάουσας και Βέροιας, μεταφέροντας τα ροδάκινα της ευρύτερης περιοχής στις αγορές της κεντρικής Ευρώπης και κυρίως της Γερμανίας. Η ΕΕΕΟ είναι η αρχαιότερη επιστημονική εταιρεία στον τομέα της γεωργίας. Οι περισσότερες Εταιρείες που αργότερα ιδρύθηκαν υιοθέτησαν στα Καταστατικά τους πολλά στοιχεία από το Καταστατικό της ΕΕΕΟ.

Οι διάφοροι επιμέρους κλάδοι των οπωροκηπευτικών περιλαμβάνουν την παραγωγή νωπών φρούτων και ξηρών καρπών, επιτραπέζιων σταφυλιών, λαχανικών υπαίθρου και θερμοκηπίου, ανθέων, καλλωπιστικών και αρωματικών φυτών και εσχάτως βιολειτουργικών προϊόντων. Επίσης, διαθέτουν την πρώτη ύλη για τη μεταποίηση και παραγωγή βρώσιμης ελιάς, ελαιολάδου, οίνων, σταφίδας, αποξηραμένων φρούτων και βοτάνων, κατεψυγμένων λαχανικών, αιθερίων ελαίων, βιολειτουργικών τροφίμων κ.ά. Για μερίδα του κόσμου, τα οπωροκηπευτικά είναι τα γεωργικά προϊόντα που παράγονται στους κήπους των σπιτιών. Αυτό ήταν αληθές 100 ή και περισσότερα χρόνια πριν και ισχύει σε κάποιο βαθμό και σήμερα για την ύπαιθρο, όπου τα περισσότερα σπίτια διαθέτουν αυλές και οι ιδιοκτήτες τους έχουν τη δυνατότητα, αρκεί να υπάρχει η κατάλληλη διάθεση, να τα παράγουν προς ιδίαν χρήση, ενώ στις πόλεις με τα σπίτια-διαμερίσματα αυτό είναι αδύνατο. Με τον πληθυσμό της γης να αγγίζει σήμερα τα 7,35 δις και στις πόλεις να κατοικεί πάνω από το 55% του πληθυσμού, αναλογίζεται κανείς τις ποσότητες των οπωροκηπευτικών που απαιτούνται σε καθημερινή βάση για τη διατροφή του. Η παγκόσμια παραγωγή φρούτων και λαχανικών (εξαιρουμένων του ελαιολάδου και των οίνων) υπερβαίνει τα 2,3 δις τόνους ετησίως ή 6,3 εκατ. τόνους ημερησίως (εκτίμηση FAO 2013). Σε ότι αφορά στην ελληνική παραγωγή (στοιχεία 2015), τα δενδροκομικά και αμπελουργικά προϊόντα (νωπά φρούτα, ξηροί καρποί, βρώσιμες ελιές, επιτραπέζια σταφύλια και σταφίδες) ήταν 2,9 εκατ.  τόνοι. Τα λαχανικά (τομάτα βρώσιμη και βιομηχανική, όλα τα λαχανικά, πατάτες) ήταν 2,6 εκατ. τόνοι. Η παραγωγή ελαιολάδου ήταν 310 χιλ. τόνοι, ενώ των οίνων (λευκοί και ερυθροί) ήταν 2,9 εκατ. 100λιτρα. Αναφορικά με το παγκόσμιο εμπόριο, η αξία των εξαγωγών φρούτων και λαχανικών το 2011 ήταν 180 δις δολάρια και μαζί με τα άνθη και τα καλλωπιστικά φυτά (25 δις) ανερχόταν συνολικά στα 205 δις δολάρια. Οι μεγαλύτερες αγορές, με εισαγωγές πάνω από 10 δις δολάρια,  ήταν και συνεχίζουν να είναι η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ρωσία, η Ολλανδία και το Βέλγιο από την Ευρώπη και εκτός Ευρώπης οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ο Καναδάς και η Ιαπωνία. Από τα παραπάνω φαίνεται ξεκάθαρα η σπουδαιότητα των διαφόρων κλάδων των οπωροκηπευτικών στη διατροφή του ανθρώπου και στις αισθητικές-περιβαλλοντικές ανάγκες της κοινωνίας. Σε έρευνα για λογαριασμό supermarkets στην Ευρώπη (στοιχεία 2011), τα σπουδαιότερα κριτήρια των καταναλωτών για αγορά φρούτων και λαχανικών, πέραν της τιμής αγοράς τους, ήταν η ποιότητα και η ασφάλειά τους (κυρίως από φυτοφάρμακα), στοιχεία ενδιαφέροντα για τους ασχολούμενους με την παραγωγή και τις εξαγωγές ελληνικών οπωροκηπευτικών προϊόντων.

Κατά την 1η δεκαετία (1966-1975)
Στον πρώτο χρόνο της ίδρυσης της ΕΕΕΟ, έγινε περιορισμένος αριθμός ομιλιών στη Γεωπονική Σχολή από ειδικούς επιστήμονες, κυρίως σε δενδροκομικά θέματα, ενώ στα επόμενα χρόνια οι εκδηλώσεις σχεδόν εκμηδενίστηκαν με εξαίρεση κάποιες λίγες ομιλίες από ειδικούς επιστήμονες υπό μορφή πρακτικών μαθημάτων στα πλαίσια γεωπονικών μαθημάτων. Στην ουσία η Εταιρεία έπεσε σε αδράνεια, ή καλύτερα σε λήθαργο για να χρησιμοποιηθεί οικείος γεωπονικός όρος.
 
Μετέπειτα δραστηριότητα της ΕΕΕΟ (1976-σήμερα)
Από τη μεταπολίτευση και μετά, η ΕΕΕΟ επαναδραστηριοποιήθηκε με εγγραφή νέων μελών (μεταξύ αυτών και του γράφοντα), πρωτίστως από τη Βόρεια Ελλάδα στην αρχή και αργότερα από όλη την Ελλάδα και Κύπρο για να φθάσει σήμερα ο αριθμός των Μελών τους 250 περίπου. Συγχρόνως έμφαση δόθηκε στη διοργάνωση επιστημονικών εκδηλώσεων. Κάποιες λίγες εκδηλώσεις υπό μορφή ομιλιών, σε διάφορα θέματα, έγιναν ενδοεργαστηριακά στη Γεωπονική Σχολή το 1975, με ομιλητές κυρίως από το προσωπικό των συγγενικών Εργαστηρίων της Σχολής  (μεταξύ αυτών και του γράφοντα για τον ‘Φωτοπεριοδισμό’) αλλά και εκτός Σχολής.
Επιστημονικές Συνεδριάσεις
Από το 1976 άρχισαν να διοργανώνονται Επιστημονικές Συνεδριάσεις μίας ημέρας αρχικά. Ειδικοί σε διάφορα θέματα προσκαλούνταν να δώσουν διαλέξεις σε σχετικά θέματα. Η αύξηση των μελών της ΕΕΕΟ οδήγησε στη διεύρυνση της διάρκειας των εκδηλώσεων από μία ημέρα σε δύο ημέρες καθώς και του αριθμού των ομιλητών. Οι εκδηλώσεις ελάμβαναν χώρα αρχικά σε αίθουσες/αμφιθέατρα της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ, ενώ με τη διεύρυνση μεταφέρθηκαν στις εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις του Αγροκτήματος του ΑΠΘ, στη Θέρμη Θεσσαλονίκης.
Συνέδρια
Άρχισε να διαμορφώνεται πλέον συνεδριακό κλίμα παρουσιών (ερευνητών) και παρουσιάσεων (αποτελεσμάτων έρευνας), με ανακοινώσεις ερευνητών από όλο το φάσμα των αντικειμένων των Οπωροκηπευτικών που συνοδεύονταν και από λίγες μεν ενδιαφέρουσες δε διαλέξεις προσκεκλημένων ομιλητών. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 οι Επιστημονικές Συνεδριάσεις αναβαθμίστηκαν και είχαν χαρακτηριστικά Συνεδρίου, διάρκειας 3-4 ημερών με στόχο να διοργανώνονται σε διαφορετική κάθε φορά πόλη της χώρας ανά διετία. Σε αυτό συνέβαλε και η εγγραφή πολλών νέων μελών από όλη την Ελλάδα. Η αρχή έγινε με τον Βόλο, που φιλοξένησε το 1993 το πρώτο ουσιαστικά Πανελλήνιο Συνέδριο έστω και αν αυτό ακόμη ονομαζόταν τυπικά  Επιστημονική Συνεδρίαση, όπως και εκείνο της Αθήνας το 1995.
Μέλη της Εταιρείας από διάφορες πόλεις έκαναν προτάσεις για  ανάληψη της διοργάνωσης του επόμενου Συνεδρίου  με υποστήριξη του φορέα που εκπροσωπούσαν (ΑΕΙ, ΤΕΙ ή Ινστιτούτα) και κατόπιν η επιλογή της πόλης γινόταν από τη Γενική Συνέλευση της Εταιρείας. Έτσι, οι επόμενες διοργανώσεις έλαβαν χώρα στην Αθήνα (1995), στη Θεσσαλονίκη (1997) (επίσημα πλέον ονομάστηκε Πανελλήνιο Συνέδριο), στο Ηράκλειο (1999), στη Λάρνακα της Κύπρου (2001), στα Ιωάννινα (2003), στην Πάτρα (2005), στα Χανιά (2007), στη Βέροια (2009), στη Λεμεσό της Κύπρου (2011), στην Καλαμάτα (2013), στον Βόλο (2015) και ύστερα από 20 χρόνια και πάλι στη Θεσσαλονίκη στην επέτειο των 50 χρόνων από την ίδρυση της ΕΕΕΟ στη γενέθλια πόλη.
Συμπόσια
Εκτός από τις τακτές Επιστημονικές Συνεδριάσεις και τα ανά διετία Πανελλήνια Συνέδρια, η ΕΕΕΟ διοργάνωσε μία σειρά από Συμπόσια. Σε αυτή την ενότητα των εκδηλώσεων, μεγάλη απήχηση είχαν τα Συμπόσια δενδροκομικού περιεχομένου που συνδιοργάνωσε με το Ινστιτούτο Göethe τόσο στη Θεσσαλονίκη όσο και σε άλλες πόλεις με τη συμμετοχή ειδικών ομιλητών από τη Γερμανία και Ελλάδα.
Ημερίδες
Με πρωτοβουλία της ΕΕΕΟ και την ευγενική αλλά ουσιαστική υποστήριξη τοπικών φορέων διοργανώθηκαν αρκετές πολυθεματικές ημερίδες ανά την Ελλάδα.
Σεμινάρια
Η ΕΕΕΟ διοργάνωσε επίσης δύο σεμινάρια με θεωρητικό και πρακτικό ενδιαφέρον με ακροατήριο πολλά από τα Μέλη της, φοιτητές, γεωπόνους και επιχειρηματίες του ιδιωτικού τομέα.
Διαλέξεις
Εκτός από τις παραπάνω εκδηλώσεις, με πρωτοβουλία της ΕΕΕΕΟ διοργανώθηκαν ενημερωτικές διαλέξεις με ομιλητές καθηγητές Πανεπιστημίων του εξωτερικού αλλά καθηγητές της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ και του ΓΠΑ σε διάφορα ενδιαφέροντα θέματα του κλάδου των Οπωροκηπευτικών.
Πρακτικά επιστημονικών εκδηλώσεων
Έχουν εκδοθεί 17 τόμοι Πρακτικών (συνολικά 10.000 σελίδες και πλέον) που περιλαμβάνουν τις ομιλίες προσκεκλημένων ομιλητών, τις πλήρεις εργασίες των διαφόρων ανακοινώσεων (έπειτα από θετική πρόταση δύο κριτών) όλων των Συνεδρίων και Επιστημονικών Συνεδριάσεων και ορισμένων Συμποσίων. Οι τόμοι 1-10 περιλαμβάνουν 1 τεύχος, ενώ οι τόμοι 11-17 αποτελούνται από 2 τεύχη λόγω του μεγάλου αριθμού των εργασιών που περιέχουν. Επιπλέον, έχουν εκδοθεί 17 τεύχη Περιλήψεων που αφορούν στις Επιστημονικές Συνεδριάσεις από το 1985 και μετά και σε όλα τα Συνέδρια μέχρι και σήμερα.
Ο συνολικός αριθμός των εργασιών (προσκεκλημένων ομιλιών και ερευνητικών ανακοινώσεων) που παρουσιάστηκαν σε όλες τις Επιστημονικές Συνεδριάσεις και τα Πανελλήνια Συνέδρια και παρουσιάστηκαν και στο 28ο Συνέδριο (πλην των Συμποσίων) ανέρχεται σε  3.070. Στους 17 τόμους των Πρακτικών (έως και το 2016) είχαν δημοσιευθεί υπό την πλήρη τους μορφή 1.923 εργασίες, αριθμός που αντιστοιχούσε στο 69% του συνόλου των ανακοινώσεων όλων των συνεδριακών περιόδων.
Τιμητικά αφιερώματα
 Οι τόμοι 10 και 12 των Πρακτικών αφιερώθηκαν, έπειτα από σχετικές προτάσεις του ΔΣ και αποφάσεις της ΓΣ,  στους ιδρυτές και στυλοβάτες της ΕΕΕΟ, εκδημήσαντες καθηγητές Πορλίγγη και Ραπτόπουλο, αντίστοιχα, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για την ανεκτίμητη  προσφορά τους. Στον αντίστοιχο τόμο των Πρακτικών γίνεται για τον καθένα αναφορά στο επιστημονικό-εκπαιδευτικό έργο και την προσωπικότητά του. Επίσης, τιμητική ομιλία έγινε για το έργο και τη μεγάλη προσφορά του αείμνηστου Νικολάου Ψυλλάκη, τ. Διευθυντή του Ινστιτούτου Ελαίας και Υποτροπικών Φυτών (Χανιά), στο 24ο Συνέδριο στη Βέροια.
Υποστήριξη εκδηλώσεων
Η ΕΕΕΟ, πέραν των δικών της εκδηλώσεων, υποστήριξε επιστημονικά διάφορες άλλες εκδηλώσεις.
Συνεργασία ΕΕΕΟ και ISHS
Η ΕΕΕΟ είχε πάντα μία πολύχρονη και καλή συνεργασία με την ομόλογη διεθνή Εταιρεία, την International Society for Horticultural Science (ISHS), που εδρεύει στην πόλη Leuven του Βελγίου με το αρχαιότερο Πανεπιστήμιο των Κάτω Χωρών (15ος αιώνας), το γνωστό Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λουβέν. Αναπτύχθηκαν συναδελφικές σχέσεις Μελών των ΔΣ της ΕΕΕΟ αλλά και μεμονωμένων Μελών της με τις εκάστοτε διοικήσεις της ISHS, αλλά κυρίως με τον μόνιμο Εκτελεστικό Διευθυντή της Γραμματείας. Τον Απρίλιο του 2004 μάλιστα έγινε συνάντηση Μελών του ΔΣ της ΕΕΕΟ με τα Μέλη  του ΔΣ (Board) της ISHS στα Χανιά, στις εγκαταστάσεις του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων και της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης. Στη συνάντηση αυτή συζητήθηκαν διάφορα θέματα κοινού ενδιαφέροντος, ενισχύοντας έτσι τους μεταξύ τους δεσμούς.
Πολλά Μέλη της ΕΕΕΟ ανέλαβαν και έφεραν επιτυχώς σε πέρας Διεθνή Συμπόσια της ISHS στην Ελλάδα και Κύπρο. Σε αρκετά από αυτά η ΕΕΕΟ είχε ρόλο συνδιοργανωτή. Οι ομιλίες και οι ανακοινώσεις (κατόπιν κρίσης) συμπεριελήφθησαν σε πλήρη μορφή σε ειδικούς τόμους Πρακτικών, τα γνωστά Acta Horticulturae. Για την επέτειο των 50 χρόνων από την ίδρυση της ΕΕΕΟ, το περιοδικό Chronica Horticulturae της ISHS (τόμος 56, τεύχος 3, σελ. 11-14, 2016) φιλοξένησε άρθρο Μελών της Εταιρείας.
Σύνταξη καταλόγου βιβλιογραφίας
Μέλη της Εταιρείας αφιέρωσαν πολλές ώρες συγκεντρώνοντας ελληνική βιβλιογραφία για όλους τους κλάδους των Οπωροκηπευτικών, αρχίζοντας από το 1976 και φθάνοντας έως και το 1991. Η βιβλιογραφία αυτή καταχωρίστηκε στους τόμους 1 έως 4 των Πρακτικών και ήταν ανεκτίμητη προσφορά στα Μέλη της στη επιτέλεση του ερευνητικού τους έργου στα χρόνια που δεν υπήρχε το διαδίκτυο για ανεύρεση ελληνικής βιβλιογραφίας.
Λογισμικό αναζήτησης ελληνικής βιβλιογραφίας
Το 2004, ένας τελειόφοιτος φοιτητής, και σήμερα γεωπόνος, με τη καθοδήγηση του επιβλέποντα καθηγητή του δημιούργησε, κατά την εκπόνηση της πτυχιακής του διατριβής, λογισμικό πρόγραμμα για αναζήτηση βιβλιογραφικών πηγών μέσα από μία βάση δεδομένων που αφορούσαν στην επιστήμη των Οπωροκηπευτικών. Έτσι, αναπτύχθηκε λογισμικό αναζήτησης ελληνικής βιβλιογραφίας μέσα από την οποία παρουσιάζεται η εικόνα εξέλιξης του κλάδου των Οπωροκηπευτικών στην Ελλάδα.
Τιμηθέντα Μέλη της ΕΕΕΟ
Τιμήθηκαν τα εν ζωή ιδρυτικά Μέλη της Εταιρείας σε ειδική εκδήλωση με επίδοση αναμνηστικής πλακέτας. Επίσης, κατά τη διάρκεια Συνεδρίων, τιμήθηκαν αφυπηρετήσαντα Μέλη της ΕΕΕΟ για την πολύχρονη προσφορά τους στην επιστήμη των Οπωροκηπευτικών. Είναι χρέος της ΕΕΕΟ να αποδίδει την οφειλόμενη αναγνώριση σε καταξιωμένα Μέλη της που με την επιστημονική τους δουλειά στην έρευνα, στην εκπαίδευση και στην εφαρμογή συνέβαλαν στην ανάπτυξη και διάδοση των επί μέρους κλάδων των Οπωροκηπευτικών, με την ελπίδα και την προσδοκία ότι η προσφορά τους θα βρει άξιους μιμητές στις νεότερες γενεές. Σύντομο βιογραφικό αρκετών τιμωμένων υπάρχει στους τόμους 12 και 13 των Πρακτικών των Συνεδρίων.  Η ΕΕΕΟ τίμησε επίσης όλους τους Προέδρους των Οργανωτικών Επιτροπών των Συνεδρίων, προκειμένου να εκφράσει την ευαρέσκειά της προς αυτούς και μέσω αυτών προς τα Ιδρύματά τους και τους συνεργάτες τους για τη διοργάνωση του Συνεδρίου στην πόλη τους.

Το ‘Χρυσό Ιωβηλαίο’ της ίδρυσης της ΕΕΕΟ είναι ένα ορόσημο και συνάμα φάρος που φωτίζει την πορεία της Εταιρείας στα 50 αυτά χρόνια από τα πρώτα βήματά της με τα 21 ιδρυτικά Μέλη και τις περιορισμένες επιστημονικές δραστηριότητες στα περίπου 250 Μέλη σήμερα και στις πολυποίκιλες εκδηλώσεις της με κορυφαία αυτή των Πανελληνίων Συνεδρίων της. Με γεωπονικά λόγια, η Εταιρεία ρίζωσε, μεγάλωσε και πλέον καρποφορεί αειφόρα ατενίζοντας προς το μέλλον. Ο ρόλος των Μελών της στην έρευνα, την εκπαίδευση και την παραγωγή είναι σημαντικός γιατί οι προκλήσεις είναι πολλές και ο οικονομικός ανταγωνισμός στις διεθνείς αγορές μεγάλος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η έρευνα στα οπωροκηπευτικά συνεισφέρει τα μέγιστα στο “ζην” (διατροφή) και “ευ ζην” (πράσινο, άνθη, οίνος) του ανθρώπου. Για τα ελληνικά δεδομένα προτεραιότητες θα πρέπει να δοθούν: στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στα οπωροκηπευτικά φυτά, στην ολοκληρωμένη παραγωγή οπωροκηπευτικών, στη μετασυλλεκτική διατήρηση των οπωροκηπευτικών προϊόντων καθώς και στη γενετική βελτίωση των ελληνικών ποικιλιών με έμφαση στις μοριακές τεχνολογίες.